Platan Miłości i przyjaciele, czyli ochrona starych drzew

Kochani, wiecie, że drzewa to nie tylko piękne ozdoby krajobrazu, ale prawdziwi kronikarze historii? Szczególnie te najstarsze – jak nasz ukochany, ponad 300-letni Platan Miłości, który dumnie stoi w targoszyńskim parku, strzegąc nie tylko naszej przyrody, ale i wspomnień. Ach, ileż miłosnych wyznań szeptano pod jego koroną… Mogłabym opowiadać godzinami, ale dziś skupmy się na tym, dlaczego ochrona starych drzew jest taka ważna.

Park w Targoszynie – dzieło Petzolda i moje ulubione miejsce na spacery

Nasz targoszyński park to prawdziwe cudo, stworzone przez samego Eduarda Petzolda, mistrza krajobrazowego projektowania, który wiedział, jak połączyć naturę z elegancją. Już od ponad 100 lat park jest domem dla setek drzew, z których każde ma swoją historię.

U progu wita wszystkich rosnący tuż przy pałacu Platan Miłości – dumny staruszek, który pamięta czasy, gdy parku jeszcze nie było, a pałac w dzisiejszym kształcie dopiero powstawał. Dziś jest on nie tylko pomnikiem przyrody, ale i lokalnym bohaterem, bo przypominam, że w 2024 roku zdobył drugie miejsce w konkursie „Drzewo Roku”. A nawet drugie miejsce w tak zacnym konkursie to wielki powód do dumy.

Dlaczego ochrona starych drzew jest tak ważna?

Stare drzewa to nie tylko majestatyczne elementy krajobrazu – pełnią one niezwykle ważne role w ekosystemach, będąc schronieniem dla zwierząt, stabilizatorami gleby oraz naturalnymi filtrami powietrza i wody. W parku w Targoszynie rośnie wiele imponujących gatunków, takich jak dąb szypułkowy, klon zwyczajny, buk zwyczajny, jodła jednobarwna czy akacja. Każde z tych drzew wnosi coś unikalnego do ekosystemu, który wspiera różnorodność biologiczną oraz pomaga w walce ze zmianami klimatycznymi. Podam Wam przykłady.

Dąb szypułkowy (Quercus robur) – mistrz stabilizacji gleby i magazynowania wody

To gatunek znany z wyjątkowo głębokiego systemu korzeniowego, który może sięgać nawet 5 metrów w głąb ziemi. Taka budowa sprawia, że drzewo jest niezwykle odporne na susze i jednocześnie stabilizuje glebę, zapobiegając erozji. Dzięki temu dąb przyczynia się do magazynowania wody w glebie i tworzy korzystne warunki dla innych roślin oraz mikroorganizmów.

Klon zwyczajny (Acer platanoides) – wsparcie dla gleby powierzchniowej

Ten gatunek, który też możecie spotkać w naszym parku, rozwija system korzeniowy, który głównie rozprzestrzenia się w warstwach powierzchniowych gleby. Dzięki temu stabilizuje wierzchnie warstwy podłoża, chroniąc je przed wypłukiwaniem przez deszcze. Choć nie posiada głębokiego systemu retencji wody, odgrywa istotną rolę w ochronie gleby i zapewnia schronienie dla wielu owadów i ptaków, które chętnie gniazdują w jego gęstych koronach.

Buk zwyczajny (Fagus sylvatica) – efektywny „filtr” wody i powietrza

Z kolei buk zwyczajny jest wyjątkowy dzięki swojemu intensywnemu systemowi korzeniowemu. Gęsto rozmieszczone korzenie pozwalają mu efektywnie pobierać wodę z gleby, co czyni go ważnym elementem lokalnej gospodarki wodnej. Ponadto gęsta korona buka działa jak naturalny filtr powietrza, pochłaniając zanieczyszczenia i wytwarzając tlen.

Jodła jednobarwna (Abies concolor) – mistrzyni rozległych systemów korzeniowych

Nasze jodełki rozwijają system korzeniowy typu ekstensywnego, co pozwala im pobierać wodę z szerokiego obszaru. Dzięki temu taka jodła jest w stanie przetrwać w różnych warunkach glebowych, co czyni ją wyjątkowo elastycznym gatunkiem w kontekście zmieniających się warunków klimatycznych.

Akacja (Robinia pseudoacacia) – pionierka w regeneracji gleby

Jest też nasza pionierka! Chociaż akacja często uważana za gatunek inwazyjny, ma unikalną zdolność do wiązania azotu w glebie dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi. To sprawia, że jest cennym gatunkiem wspierającym regenerację gleby i wzbogacającym ją w składniki odżywcze. Jej korzenie również pomagają w stabilizacji podłoża.

Nie tylko wymienione wyżej, ale każdy z gatunków drzew rosnących w parku w Targoszynie odgrywa unikalną rolę w utrzymaniu lokalnej równowagi ekologicznej. Stare drzewa są niezwykle istotne dla zachowania bioróżnorodności, tworząc siedliska dla ptaków, owadów i mikroorganizmów. Oprócz tego, drzewa działają jak naturalne filtry, poprawiając jakość powietrza i gleby. W czasie upałów obniżają temperaturę w swoim otoczeniu, a ich korony zatrzymują wodę opadową, pomagając w retencji wody i ograniczając lokalne podtopienia.

Co robimy, by chronić stare drzewa?

Nie będę ukrywać, że ochrona starych drzew to zadanie dla prawdziwych pasjonatów. Czy wiecie, że takie drzewa – tak jak ludzie – mogą mieć próchnicę i trzeba wtedy szybko interweniować, żeby się nie rozprzestrzeniła? Jako Fundacja Marysieńka staramy się dbać o nasze zielone dziedzictwo, jak tylko możemy. Co robimy?

• pielęgnujemy drzewa, monitorujemy ich stan zdrowia i leczymy te, które potrzebują pomocy,
• stworzyliśmy ścieżkę dydaktyczno-historyczną, dzięki której każdy może poznać historię tego miejsca, ale też przyrodę,
• angażujemy lokalną społeczność w działania na rzecz ochrony przyrody, bo razem możemy więcej!

Jak możecie pomóc?

Jeśli chcecie pomóc naszym zielonym przyjaciołom, oto kilka prostych sposobów:

• przyjdźcie na spacer do naszego parku i zobaczcie, jak pięknie wygląda Platan Miłości i jego towarzysze,
• zgłoście stare drzewa w swojej okolicy jako pomniki przyrody – to ważny krok w ich ochronie,
• wesprzyjcie działania Fundacji Marysieńka – każda złotówka i każde słowo wsparcia to dla nas ogromna pomoc.

Kochani, stare drzewa to więcej niż tylko piękno. To świadkowie historii, strażnicy przyrody i źródło inspiracji. Zapraszam Was do odwiedzenia parku w Targoszynie, by poznać jego magiczny urok i przekonać się na własne oczy, jak natura łączy się z historią.

Wasza

𝓜𝓪𝓻𝔂𝓼𝓲𝓮ń𝓴𝓪 𝓝𝓸𝓷-𝓟𝓻𝓸𝓯𝓲𝓽